Kolven en kolfapparaat

Wil je borstvoeding geven, maar kan je baby niet drinken aan de borst? Of ben je even weg bij de baby of ga je weer werken? Dan kun je melk uit je borsten halen met een kolf. Zo kun je je baby moedermelk blijven geven en blijven je borsten niet te vol. Welk kolfapparaat kun je gebruiken? Wanneer en hoe lang kun je kolven en hoe doe je dat zo prettig mogelijk?

Wanneer kolf je met de hand en wanneer met een kolfapparaat?

De eerste dag na de geboorte kun je moedermelk heel goed met de hand uit je borst masseren. Dat komt doordat je dan nog maar kleine beetjes melk maakt. De eerste melk (colostrum) zit vol goede voedingsstoffen. Het is een beetje kleverig en makkelijk op te vangen op een theelepeltje. Je kunt het meteen aan je baby geven als hij of zij nog niet aan de borst kan drinken.

Lees op borstvoeding.nl hoe je kunt kolven met de hand.

Na de eerste dag(en) kun je een kolfapparaat gebruiken. Daar moet je waarschijnlijk wel even aan wennen en mee oefenen. De melk komt wat moeilijker uit je borst als je kolft. Het is dus normaal als je de eerste keer niet een volle fles melk kunt kolven.

Bekijk ook het filmpje van het Voedingscentrum over kolven:

Welk kolfapparaat kies je?

Er zijn veel soorten kolfapparaten. Er zijn handkolven waarbij je zelf pompt. Elektrische kolven werken op stroom.
Om de moedermelk op gang te brengen kun je de eerste weken het best een professionele kolf huren. Deze is vaak sterker en beter af te stellen.
Let er ook op dat het kolfschild, dat om je tepels heen gaat, goed aansluit bij je tepel. Er zijn verschillende maten tepels en kolfschilden. Je kunt meten hoe groot je tepel is, zodat je weet welke maat goed past. Een goed passend schild doet geen pijn en haalt de meeste melk uit je borsten.

Als de melkproductie goed op gang is gekomen, kun je overstappen op een andere kolf. Stel jezelf een aantal vragen voor je een kolf kiest:

• Past het kolfschild goed bij de maat van je tepel(knop)?
• Waarom ga je kolven?
• Hoe vaak ga je kolven?
• Waar ga je kolven?
• Hoe lang ga je kolven?
• Kun je het kolfapparaat lenen, huren of kopen?
• Wat mag het kolfapparaat kosten?

Een handkolf en een elektrische kolf werken allebei goed. Het hangt af van wat jij fijn vindt. Koop een kolf in een winkel waar je verschillende kolven kunt zien en horen.

Je kunt ook advies vragen over een kolfapparaat bij de Jeugdgezondheidszorg of de lactatiekundige.

Wat zijn de beste momenten om te kolven?

Wanneer je het best kunt kolven, hangt af van de reden waarom je wilt kolven.

• Kun je je baby in de eerste week niet zelf voeden? Probeer dan acht keer per 24 uur te kolven. Liever nog vaker, net zo vaak als je baby voeding krijgt. Zo zorg je ervoor dat je borsten genoeg melk blijven aanmaken.
• Ben je niet bij je kind in de buurt? Kolf dan ongeveer op de tijden waarop je je baby zou voeden. Dit hoeft natuurlijk niet precies op de minuut te kloppen.
• Om een voorraad moedermelk op te bouwen, kun je het beste kolven na de ochtendvoeding. Dan kun je ongeveer 20 tot 50 milliliter kolven (dat is 2 tot 5 eetlepels).
• Heb je veel voeding en verslikt je baby zich soms de eerste minuten? Dan kun je tijdelijk vóór de voeding even wat melk afkolven.
• Groeit je baby slecht? Dan kun je proberen om meer melk te maken door extra te kolven en die melk ook aan je baby te geven. Vraag ook hulp: extra kolven en aan je baby geven is veel werk.
• Als een keer kolven niet zo veel melk oplevert als je nodig hebt, kolf dan gerust een keer extra.

Hoeveel en hoe lang kun je kolven?

Hoeveel een baby drinkt is moeilijk te zeggen. Dit hangt af van het gewicht van je baby, het aantal voedingen en de samenstelling van de gekolfde melk. Maar gemiddeld drinkt een baby per dag ongeveer 150 ml per kilo lichaamsgewicht. Een baby van 5 kilo heeft dus elke dag 750 ml moedermelk nodig. Als hij of zij zes voedingen krijgt, is dat ongeveer 110 ml per voeding.
Meer dan één liter drinken baby’s bijna nooit.

• Veel vrouwen kolven per keer minder dan hun baby uit de borst zou drinken. Het toeschieten van de melk werkt het beste als je baby aan de borst ligt.
  Wees trots op wat je wel kolft en maak je niet te snel zorgen over hoeveel je kolft. Als je kind goed groeit is dat prima, ook als je op je werk per keer minder kolft.
• Als je kolft op het moment dat je anders een voeding aan de borst zou geven, kolf je zolang het loopt. Je kunt stoppen als je borst soepel voelt. Soms duurt het tien minuten, soms een half uur. Dat is allebei goed. Je kunt zachtjes mee masseren om de melk te laten stromen. Als je korter kolft en de borst niet goed soepel maakt, krijgt je lichaam het signaal: er blijft melk over, ik kan volgende keer wel minder maken.
• De meeste moeders kolven 10-15 minuten per borst, totaal 20-30 minuten dus. Kolf je beide borsten tegelijk? Dan duurt het meestal 10 tot 15 minuten. Soms kan een korte pauze helpen om de toeschietreflex weer opnieuw op te wekken.

Presentatrice Fiona geeft in dit filmpje tips over kolven:

De youtube video wordt niet getoond omdat de cookies niet zijn geaccepteerd. Ga naar https://www.youtube-nocookie.com/embed/RKaCwJtDYdA?rel=0 om hem alsnog te bekijken.

Wat zijn tips om makkelijker te kolven?

• Ga er lekker voor zitten en neem de tijd. Zorg dat je kunt ontspannen en het warm genoeg hebt. Dan stroomt de melk het makkelijkst.
• Een foto, geluidje of filmpje van je kind kunnen je helpen om de melk te laten toeschieten.
• Ga je kolven op je werk en geef je twee borsten per voeding? Kolf dan net zo vaak als thuis. Anders kun je last krijgen van stuwing.
• Begin een paar weken voordat je gaat werken met kolven. Dan heb je tijd om eraan te wennen. Zo heb je alvast een voorraadje moedermelk.
  Lees meer over moedermelk bewaren.
• Het is ook belangrijk dat je kind al leert uit een fles te drinken voordat je gaat werken.
  Lees meer over wennen aan drinken uit de fles. 
• Zorg dat je het niet te druk hebt naast je werk, zeker in de eerste periode.
• Leg je baby wat vaker aan als je thuis bent. Zo zorg je ervoor dat je lichaam genoeg melk blijft maken.
• Melk maken kost energie, dus zorg dat je goed eet en drinkt.