Op televisie, onderweg naar school en op het internet: overal ziet je kind reclame. Ook op social media en via YouTube wordt reclame gemaakt, vaak verborgen in vlogs. Vlogs zijn korte films op YouTube waarin jongeren een kijkje geven in hun leven. Een vlogger plaatst elke dag een of meer video’s. Er zijn ook YouTubers die andere soorten filmpjes maken, bijvoorbeeld over gamen of over make-up. Het kijken van filmpjes van vloggers en andere YouTubers is heel populair en kan heel leuk zijn. Maar het heeft ook nadelen.
Gedrag in vlogs
Veel ouders hebben zorgen over de YouTube filmpjes die hun kinderen kijken. Dit kan zijn omdat er in de vlogs veel wordt gescholden of omdat de jongeren in de filmpjes dingen doen waarvan je niet wilt dat jouw kind het nadoet. Vooral jonge tieners kunnen denken dat het ‘cool’ is om je zo te gedragen. Oudere tieners weten wel beter. Praat er samen over, dan ontdek je ook wat je kind er zelf van vindt. Misschien kijkt je kind alleen om te weten waar anderen het over hebben.
Kijk eens samen
Het verbieden van YouTube kijken kan bijna niet. Kinderen gaan dan andere manieren zoeken om toch te kunnen kijken. Geef aan dat je af en toe wilt meekijken en toon interesse in wat er zo leuk is aan YouTube. Het is belangrijk om samen te praten over wat je op YouTube doet. Vertel je kind bijvoorbeeld dat het zich netjes moet gedragen bij het plaatsen van een reactie onder een filmpje. Het is gemakkelijk om iets onaardigs te zeggen, maar is het niet veel leuker om alleen iets te zeggen als je daar een ander een plezier mee doet?
Zelf vlogger worden
Vloggen is zo populair geworden dat sommige kinderen vanaf een jaar of 10 zelf ook willen vloggen of een eigen YouTube-kanaal willen opzetten. Eigenlijk mag het nog niet als je kind nog geen 13 jaar is. Als ouder moet je er dan in ieder geval bewust toestemming voor hebben gegeven. Kinderen willen net zo bekend worden als hun favoriete YouTuber en ook geld verdienen. Er zijn een paar dingen die je met je kind kunt bespreken.
- De reacties die onder de video’s worden geplaatst, zijn niet altijd leuk. Je kind moet hiermee kunnen omgaan. Geef aan dat je daarbij wilt helpen.
- Zeg tegen je kind dat je zelf ook af en toe zal meekijken. Vraag om de inloggegevens. Zo kun je zelf de reacties ook beheren.
- Maak je kind duidelijk dat geld verdienen met YouTube meestal niet lukt. Proberen mag natuurlijk wel.
Online reclame herkennen
Je kind begrijpt al wel wat reclame is, maar ziet nog niet altijd óf iets reclame is of niet. Reclame op websites is moeilijker te herkennen dan op tv. Reclame in games is vaak nog moeilijker te herkennen.
Ook door naar filmpjes te kijken op YouTube, krijgen kinderen veel reclame te zien. De reclame die aan een filmpje vooraf gaat, herkennen ze wel. Maar er is ook veel verborgen reclame (sluikreclame). Kinderen hebben niet altijd door dat het om reclame gaat. Ze denken bijvoorbeeld dat de YouTuber dat merk chips of frisdrank uit zichzelf laat zien. Vertel je kind dat YouTubers overal voor betaald krijgen. Omdat ze veel volgers hebben worden ze door bedrijven gevraagd hun producten te laten zien of te gebruiken in hun video’s. Ze worden influencers genoemd: ze hebben invloed op de kijkers van hun filmpjes. Leg je kind uit dat vloggers helemaal niet zo vrij zijn om te doen wat ze willen, als ze geld verdienen met het maken van vlogs.
Invloed van reclame
- Op de basisschool wordt je kind gevoeliger voor wat klasgenoten vinden. Als zij vertellen over wat ze hebben gezien of gegamed, dan wil jouw kind dat misschien ook.
- Kinderen zijn nog erg gevoelig voor wat hun favoriete YouTubers aanprijzen. Pubers al veel minder. Maar ook zij kopen wel eens een make-up product omdat ze dat net op YouTube gezien hebben.
- Vaak gaat het om reclame voor eten, snacks, sieraden en make-up. Let er op dat de vlogs geen invloed hebben op het eetgedrag van je kind.
- Sommige kinderen worden er ook erg hebberig van. Ze willen alles wat er in de vlogs voorbij komt, zelf ook hebben.
- Kijk mee met je kind. Zo kun je de reclame die voorbij komt aanwijzen en vertellen waarom die producten in beeld komen. Zeg bijvoorbeeld: ‘Kijk, ze willen dat wij dat gaan kopen, en daarom laten ze zien hoe leuk of lekker het is.’ Praat met je kind over omgaan met keuzes.
- Tip: vraag eens op school of kinderen lessen in reclamewijsheid krijgen.
Als reclame geen invloed zou hebben, zouden bedrijven er geen geld meer aan uitgeven. De Reclame Code Commissie verplicht YouTubers, vloggers en influencers sinds enige tijd om te vermelden dat ze reclame maken, door bijvoorbeeld de hashtag #ad toe te voegen aan de video. Helaas houdt nog niet iedereen zich hieraan. Omdat kinderen erg gevoelig voor reclame kunnen zijn, is het goed om dit in de gaten te houden. Praat erover met je kind.
Online aankopen
Soms worden kinderen zijn op televisie, internet, in social media, in online games en in apps verleid tot het doen van online aankopen. Soms zijn het games of is het virtueel geld in een game. Maar het kunnen ook gadgets zijn of een abonnement voor een online dienst of tijdschrift bijvoorbeeld. De uitgaven kunnen flink oplopen.
Van kinderen wordt niet aangenomen dat ze zelfstandig grote bedragen kunnen uitgeven. Je kunt dus bijna altijd het bedrag terugkrijgen als je kind het geld zonder jouw toestemming heeft uitgegeven.
Bij ConsuWijzer kun je informatie en advies krijgen wanneer je bijvoorbeeld problemen hebt met een bedrijf.
Mijn kind is influencer, hoe ga je ermee om als je kind veel volgers heeft?
Bron: NJI
Kijk voor meer informatie over de regels van het vloggen op Ouders.nl.