In de puberteit gebeurt er enorm veel in de hersenen van jongeren. Het gedrag van jongeren in de puberteit wordt sterk beïnvloed door hun hormonen. Dat heeft invloed op hun gedrag. Dat kan nogal eens wisselvallig zijn.
Pubers weten nog niet precies wie ze zijn en hoe ze met allerlei gebeurtenissen moeten omgaan. Daardoor worden ze af en toe heel boos en soms zelfs agressief.
Heftige emoties
De ene keer kunnen tieners hun emoties goed beheersen en zijn ze verstandig, de andere keer zijn ze niet voor rede vatbaar en barsten ze uit in een onverklaarbare woedeaanval. Het lijkt soms of ze confrontaties opzoeken. Wat kun je doen als je kind in woede uitbarst en driftig wordt?
- Beantwoord agressie niet met agressie. Dus als je kind slaat, sla dan nooit terug. Kinderen slaan is in Nederland bij wet verboden. Stemverheffing of schreeuwen helpt ook niet. Vaak werkt het beter om kinderen even weg te sturen, bijvoorbeeld naar hun eigen kamer. Je kunt dan in ieder geval allebei even tot rust komen.
- Wanneer je allebei afgekoeld bent, is het belangrijk dat je met je kind over het gedrag praat.
- Praat achteraf met je kind over de woedeaanval. Wat was de reden waarom het zo kwaad werd en zich niet kon beheersen? Vertel op een rustige maar duidelijke toon dat je dit gedrag niet accepteert. Geef je kind daarbij ook de ruimte om uit te leggen wat het voelt en waarom het zich zo gedraagt. Toon begrip, geef je kind het gevoel dat je er voor hem of haar bent en bedenk samen hoe je kind de volgende keer beter kan reageren of hoe je kind bepaalde situaties beter kan oplossen.
- Wees duidelijk welk gedrag niet door de beugel kan en stel ook duidelijke regels en grenzen.
- Als je de vrienden van je zoon of dochter kent en weet wat hun invloed is, kun je je kind leren om tegen sommige groepsactiviteiten ‘nee’ te zeggen.
- Sporten werkt soms om je af te reageren. Goede voorbeelden zijn atletiek, hardlopen, voetballen, volleyballen, zwemmen, judo of tennissen.
- Soms helpt het om je kind een cursus sociale vaardigheden te laten volgen. Daar leren jongeren hoe ze op een positieve manier met anderen om kunnen gaan en wat ze kunnen doen in lastige situaties zoals ruzies.
- Heeft je zoon of dochter vaak enorme driftbuien? Helpt sporten ook niet? Zoek dan samen hulp.
Boosheid, stemmingswisselingen en somberheid horen allemaal bij de puberteit. Het kan soms best lastig zijn om om te gaan met de gevoelens van je puber. In dit filmpje legt presentatrice Fiona uit wat jij als ouder kunt doen en delen twee pubers hun ervaringen:
Cursussen bij agressie
Soms blijven de problemen bestaan. Er zijn jongeren die zich voortdurend verzetten tegen volwassenen en alle regels aan hun laars lappen. Ze strijden tegen hun ouders, familie, leraren, en eigenlijk tegen iedereen. Ze vechten met anderen, zijn agressief, klieren veel en raken snel geïrriteerd. Voor dit soort situaties worden er speciale cursussen agressiebeheersing gegeven. Hierin leren jongeren technieken voor zelfbeheersing en om boosheid op een andere manier te uiten. Ze leren zich bewust te worden van hun eigen gevoelens en gedrag. Wil je weten welke cursus of therapie bij jullie of jouw kind past? Vraag je huisarts of de Jeugdgezondheidszorg in de buurt naar meer informatie.
Gezinstherapie
Soms kan het gezin meehelpen om het probleemgedrag bij pubers te verminderen. Dit kan door gezinstherapie of multisysteemtherapie. Bij gezinstherapie gaat het vooral om aanpassingen in het opvoedgedrag van ouders. Bij multisysteemtherapie helpen ook andere systemen zoals familie, vrienden en school mee aan verbetering. Meer informatie kun je vragen bij de Jeugdgezondheidszorg in de buurt.
ODD en CD
Als dwars, negatief, agressief en vijandig gedrag langer dan vier maanden duurt, kan je kind een psychisch probleem zoals ODD (Oppositional Defiant Disorder). Een nog heftiger probleem is CD (Conduct Disorder), waarbij kinderen meestal ook antisociaal en misdadig gedrag vertonen. Meer informatie over ODD en CD vind je op de website Balansdigitaal.nl. Dit is de oudervereniging voor ouders van een kind met leer- en gedragsproblemen.
Zoek hulp
Als het te ver gaat of als je het niet meer aankunt, is het belangrijk dat je op tijd hulp zoekt. Je kunt daarvoor eerst contact opnemen met de huisarts of met de Jeugdgezondheidszorg bij jou in de buurt.