Net als iedereen worden ook pubers weleens ziek. Wat kan er aan de hand zijn als je puber zegt dat hij of zij ziek is? Hoe zorg je dat je puber goed voor zichzelf zorgt? En hoe kan je puber goed herstellen na ziekte of een blessure?
Wat als je puber ziek is?
- Als een puber zich ziek voelt is het belangrijk hem of haar serieus te nemen. Bespreek wat er aan de hand is. Vraag ook wat hij of zij zelf denkt hoe het zich beter kan voelen en hoe hij of zij snel weer fit is. Je puber kan daar zelf prima over nadenken. Net zoals een volwassene dat ook doet.
- Houd wel rekening met valkuilen die bij deze leeftijd horen. Jongeren willen vaak alles uit het leven halen. Ze willen niets missen van hun vriendengroep. Als je ziek bent is voldoende slaap, liefst op vaste tijden, extra belangrijk. Maar pubers slapen meestal niet uit zichzelf voldoende. Daar zal je kind nog vaak de leiding van zijn of haar ouders bij nodig hebben.
- Via social media en internet kunnen ze veel opzoeken over ziektes. Daardoor kunnen ze soms denken dat er iets ergs is. Pubers kunnen nog niet altijd goed beoordelen of de informatie die ze vinden waar of niet waar is. Ook daarom is het goed om door te vragen over de klachten van je puber. Als ouder weet je dat veel klachten vaak voorkomen. En je weet dat hij of zij zich daar geen zorgen over hoeft te maken. Ook weet je wanneer het juist goed is om wél naar de huisarts te gaan.
Waardoor kan je puber zich ziek voelen?
In de puberteit gebeurt veel. Je kunt je naar voelen door een virus. Maar ook door een te heftig feestje, een ongezonde leefstijl of stress. Bovendien verandert er veel aan het lichaam en kunnen pubers last hebben van onzekerheden. Sterke gevoelens als liefdesverdriet, eenzaamheid of faalangst kunnen klachten veroorzaken als hoofdpijn, buikpijn of misselijkheid. Lees hier meer over stress bij pubers en faalangst bij pubers. In bed kruipen met het dekbed over het hoofd of onderduiken in games lijkt dan aantrekkelijk. Maar het zal je kind niet helpen.
Tip: probeer erachter te komen wat er speelt en kijk of je je kind daarin kunt steunen. Je kunt de Jeugdgezondheidszorg vragen mee te denken over wat je puber nodig heeft. Zij hebben daar veel ervaring mee.
Je puber thuis laten of naar school?
Je puber kondigt zijn of haar ziekte vaak ’s ochtends aan met: “Ik ga niet naar school, ik ben ziek.” Als ouder kun je dan denken dat hij of zij geen zin heeft om naar school te gaan. Je kunt ook denken dat je puber de klachten maar verzint. Meestal is dat niet zo, maar voelt hij of zij zich echt naar. Als je van je puber gehoord hebt wat er aan de hand is, kun je bespreken wat goed is om te doen. Ook kun je bespreken of het goed is om naar school te gaan.
- Bij een luchtweginfectie met koorts (temperatuur boven de 38 graden) is het soms fijn om overdag wat te slapen.
- Bij hoofdpijn kan een paracetamol het minder zwaar maken. Als je dat maar af en toe gebruikt en in de goede dosis. Naar school gaan kan helpen om het ritme te houden. Je puber zal zich met hoofdpijn wel minder goed kunnen concentreren op de lesstof. De leraren moeten er daarom wel van weten.
- Bij buikpijn of misselijkheid kan school een goede afleiding zijn. Maar als je kind braakt of diarree heeft, kan het nodig zijn om thuis te blijven. Overleg misschien met school wat ze kunnen doen om je puber te steunen of rust te geven. Erna kunnen jullie dan een besluit over naar school gaan nemen.
Is je puber schoolziek?
Soms voelt een puber zich naar, omdat hij opziet tegen school.
- Bijvoorbeeld tegen een proefwerk of tegen pesten. Thuisblijven maakt het probleem dan meestal erger. Toch moet er aan een oplossing gewerkt worden. Neem, samen met je kind, contact op met iemand die hierover kan meedenken. Dat kan bijvoorbeeld een jeugdverpleegkundige van de GGD zijn, schoolmaatschappelijk werk of een leraar.
- Het kan ook zijn dat je puber bang is voor een proefwerk, omdat hij of zij het niet geleerd heeft. Was dat omdat je puber andere dingen belangrijker vond? En maakt hij of zij meestal gewoon de proefwerken van dat vak? Dan is het waarschijnlijk niet handig om hem of haar ziek te melden. Je hoeft je er verder geen zorgen om te maken. Als je kind het leren uit de weg ging omdat hij of zij het moeilijk vond, kan hij of zij het zelf met de leraar bespreken.
- Soms gaat het gewoon om spijbelen. Hij of zij vindt andere dingen leuker. Soms vindt de vriendengroep het stoer om te spijbelen. Jouw kind doet daar misschien aan mee. Natuurlijk is het goed om dat thuis te bespreken. Maar je kunt dat niet alleen met je kind oplossen. Daarbij heeft school een belangrijke rol, samen met alle ouders en de pubers zelf.
Hoe herstelt je puber goed na ziektes en blessures?
- Na ziektes en blessures duurt het herstel soms langer dan verwacht. Bij het opbouwen van de conditie na ziekte of blessure gaat het ook weer vooral om dagritme, nachtrust en buitenlucht. Dat zijn belangrijke voorwaarden, die eigenlijk nooit verkeerd uitpakken.
- ‘Luisteren naar je lichaam’ klinkt logisch, maar werkt lang niet altijd. Het is voor je puber heel normaal om weer met vrienden af te spreken of een sportactiviteit te doen. Als je kind zich dan uitgeput voelt, kan hij of zij juist heel onzeker worden over het lijf en de gezondheid en voelt het ieder pijntje. Als enthousiasme en angst elkaar bij het herstel gaan afwisselen, heeft je puber een opbouwschema nodig. De jeugdarts van de Jeugdgezondheidszorgof een fysiotherapeut kunnen je daarmee helpen.
Hoe laat je je puber goed voor zichzelf zorgen?
Toen je kind nog op de basisschool zat, kon je als ouder nog gewoon beslissingen nemen die goed voor de gezondheid van je kind waren. Pubers moeten het leren zelf te gaan doen. Ze moeten leren goed voor zichzelf te zorgen. Dat geldt voor hun lichaam, maar ook voor hun geestelijke gezondheid.
Als je puber regelmatig ziek, zwak of misselijk is, is het belangrijk om de conditie sterker te maken. Vertel je puber dat je dat doet door:
- Voldoende slaap. Dat is moeilijk voor je puber. Hij of zij wil van alles beleven en niets missen. Vertel je tiener dat je dat begrijpt, maar dat het zijn of haar gezondheid niet mag schaden. Lees hier meer over pubers en slapen.
- Je aan afspraken te houden over het gebruik van smartphone en digitale media.
- Een vast dagritme aan te houden. Natuurlijk mag er best een dagje van afgeweken worden, maar het ritme moet wel duidelijk zijn. Als je puber in het weekend vaak dag en nacht omdraait, heeft hij of zij geen ritme. Dat is erg ongezond.
- Gezonde eetgewoonten voor je puber. Drie maaltijden op een dag en niet te veel snoepen, horen daar ook bij. Samen met het gezin eten kan moeilijk zijn, doordat je kind misschien moet trainen of omdat er andere afspraken zijn. Probeer toch een aantal maaltijden per week te plannen waarbij het hele gezin compleet is. Dat zijn belangrijke momenten waarop je elkaar kunt vertellen wat je bezighoudt.
- Genoeg te bewegen en buiten zijn. Elke dag naar school fietsen is al fijn.
Meer over ziek zijn in de puberteit
- Informatie over allerlei ziektes kun je opzoeken op Thuisarts.nl.
- Op Allesoversport.nl vertelt een sportarts over veel voorkomende blessures bij kinderen.
- Als je puber niet alle vaccinaties van het Rijksvaccinatieprogramma heeft gehad en die wil inhalen, dan kan dat.
