Als je vader of moeder bent geworden, verandert er heel veel in je leven. Je krijgt er geen handleiding bij: iedere ouder en ieder kind is anders en kinderen veranderen ook nog steeds als ze opgroeien. Veel ouders willen het heel goed doen. Wat kun je doen als je je onzeker voelt?
Je eerste weken als ouder
En dan ben je opeens vader of moeder. Sommige mensen kunnen hier meteen van genieten maar het kan ook wennen zijn. Je bent verantwoordelijk voor een kwetsbaar wezentje dat nog helemaal afhankelijk van jou is. Je moet leren hoe je hem of haar moet verzorgen, wennen aan een nieuw ritme en je krijgt meestal minder slaap. En als jij degene bent die bevallen is, moet je ook nog herstellen.
Hoe is het als je net vader of moeder bent geworden?
Geen enkele ouder die net een kind heeft gekregen is alleen maar dolgelukkig. Dit is logisch, want je wereld staat even helemaal op zijn kop. Niet iedere ouder voelt meteen een band met zijn of haar kind. Dat is normaal. Door tijd met je baby door te brengen, groeit dit vanzelf.
Hoe krijg je steeds meer een band met je baby?
Jeugdverpleegkundige Moni vertelt in dit filmpje of het normaal is als je niet de hele tijd blij bent met je baby:
De youtube video wordt niet getoond omdat de cookies niet zijn geaccepteerd. Ga naar https://www.youtube.com/embed/9tSRAwwX0hM?si=QzpW5BPM76R2v82i om hem alsnog te bekijken.
Je leven verandert als je vader of moeder wordt
Naast vader of moeder ben je ook een mens. Het blijft dus belangrijk dat je jezelf kunt ontwikkelen op jouw eigen manier, leuke dingen voor jezelf kunt doen en kunt ontspannen. Het is belangrijk dat je goed voor jezelf zorgt. Als je dat doet, kun je makkelijker geduldig en consequent zijn. De opvoeding van je kind wordt daardoor makkelijker en leuker. Je kind voelt zich dan ook beter.
Hoe kun je zorgen dat je nog een eigen leven hebt als ouder?
Opeens moeten jullie dag en nacht rekening houden met je kind. Als je een partner hebt, verandert ook je relatie.
Lees hoe je om kunt gaan met veranderingen in je relatie.
Ook als je werkt zullen er dingen veranderen. Je kind gaat misschien naar de kinderopvang en misschien wil je verlof nemen of minder uren gaan werken.
Hoe kun je werk en kinderen combineren?
Jezelf als ouder leren kennen
Je gaat je kind leren kennen, maar je leert ook jezelf ook op een andere manier kennen in je nieuwe rol als ouder. Opvoeding is een soort spiegel. Je ontdekt nieuwe eigenschappen van jezelf en komt erachter wat jij belangrijk vindt.
Wat je uit je jeugd hebt meegekregen, kan veel invloed hebben op wat voor ouder jij wordt. Het kunnen leuke dingen zijn, maar ook nare dingen zijn of zelfs jeugdtrauma’s. Je kunt een goed voorbeeld hebben aan hoe jouw ouders het deden of je kunt het helemaal anders willen doen.
Ook waar je vandaan komt, je achtergrond, je eventuele geloof, je normen en waarden, het heeft allemaal invloed hebben op wat voor ouder je wordt.
- Probeer op een ontspannen manier je eigen weg te vinden. Door jezelf en je kind beter te leren kennen, weet je steeds beter hoe jij het wilt doen en wat bij jou en jullie past. Bij iedere ouder past een andere manier van opvoeden en bij ieder kind en fase ook.
- Praat met mensen die je vertrouwt en met andere ouders: hoe doen zij het? Herkennen ze waar jij tegenaan loopt? Dan kan soms een hele opluchting zijn.
Je steeds aanpassen aan een nieuwe fase van je kind
Er zijn geen handleidingen voor hoe je een kind groot moet brengen. Kinderen zijn allemaal verschillend en ze veranderen ook nog eens de hele tijd. Als ouder moet je je steeds aanpassen. Je kunt je behoorlijk onzeker voelen als er weer een nieuwe fase is aangebroken. Soms weet je het allemaal even niet meer. Dat is heel normaal.
Baby
De geboorte van je eerste kind is de grootste aanpassing. In het eerste jaar heeft je baby vooral behoefte aan warme aandacht en steun. Je probeert zijn of haar signalen te leren kennen, reageert op de behoeften van je baby en troost het als er wat is.
Peuter
Daarna wordt het belangrijk om naast steun en liefde ook duidelijkheid te geven, regels uit te leggen en grenzen te stellen. Je kind wil ook opeens heel graag NEE zeggen: het echte opvoeden is begonnen!
Zie ook de opvoedtips voor peuters en de opvoedtips voor basisschoolkinderen.
Schoolkind
Eenmaal op school wordt je kind snel zelfstandiger en moet het steeds meer zelf leren oplossen. Je kind krijgt al een beetje een eigen leven. Na een tijdje fietst je kind bijvoorbeeld al zelf naar school, krijgt zakgeld en bedenkt zelf wat hij of zij er mee wil, maakt zelf speelafspraken of doet een boodschap voor je.
Puberteit
Eenmaal op de middelbare school zal je kind minder met jou gaan delen en meer met vrienden. En misschien begint hij of zij al met uitgaan. Je weet vaak niet meer precies wat er in het leven van je kind speelt.
Het doel van opvoeden is dat je kind voor zichzelf kan zorgen. Je kunt je kind steeds minder beschermen en moet steeds meer loslaten. En dat is niet altijd even makkelijk!
Hoe kun je je kind stap voor stap meer loslaten?
Hoge eisen stellen aan jezelf als ouder
Vader of moeder zijn voelen mensen als een grote verantwoordelijkheid. Je kind is afhankelijk van jou.
Je wilt dat je kind gelukkig is en zich goed kan ontwikkelen. Dus wil je een goed voorbeeld zijn en je kind goed opvoeden. Je wilt geduldig zijn, je inleven in je kind en jezelf kunnen beheersen. Je wilt grenzen stellen, maar ook wel eens flexibel zijn. Je wilt je kind beschermen en het allemaal goed doen, maar ook weer niet overbezorgd zijn.
Sommige ouders stellen vanuit hun verantwoordelijkheidsgevoel hele hoge eisen aan zichzelf.
Juist als je het goed wilt doen, kun je last hebben van schuldgevoelens. Bijvoorbeeld als je niet op tijd door hebt dat je kind ziek is en hem of haar toch naar de opvang hebt gebracht. Of als je kind gepest wordt. Of als er een ongeluk gebeurt.
Omgaan met onzekerheid en schuldgevoel als ouder
Wat kun je doen om je als ouder zekerder te voelen en minder schuldgevoel te hebben?
- Besef dat je je kind tegen veel nare gebeurtenissen niet kunt beschermen. Er gebeuren nu eenmaal dingen in het leven die je niet kunt voorkomen. Je kunt je kind alleen helpen hoe hier zelf mee om te gaan.
- Je kunt ook niet altijd alle signalen van je kind goed begrijpen, alles weten, zien en oplossen. Niemand is een perfecte ouder. Het is goed om kritisch naar jezelf te kijken en te leren van je fouten maar vraag niet het onmogelijke van jezelf. Iedere ouder schat wel eens iets verkeerd in en maakt fouten.
- Praat over je schuldgevoelens, zorgen en onzekerheden met andere mensen. Ouders die ervaringen delen voelen zich vaak minder eenzaam en gestrest en hebben het gevoel de opvoeding beter aan te kunnen.
- Sommige mensen hebben mensen peetouders aangewezen voor hun kind. Misschien kunnen ze vanuit betrokkenheid bij je kind goed met jou meedenken. Omdat zij geen ouder van jouw kind zijn, hebben ze waarschijnlijk een frisse blik.
Wat zijn peetouders? - Als je zelf worstelt met de opvoeding, krijg je vaak ook nog verschillende adviezen van familieleden, buren, kennissen en social media. Soms is dat fijn, soms word je alleen maar nog onzekerder. Doe je iets verkeerd? Waarom helpt dat advies bij jouw kind niet?
Hoe kun je omgaan met ongevraagd opvoedadvies?
Hulp voor ouders
Alle ouders voelen zich wel eens onzeker. Dat hoort erbij.
Maar merk je dat het langere tijd niet goed gaat met jou of je kind? Praat er dan vooral over met de jeugdarts, jeugdverpleegkundige of je huisarts. Als het nodig is, kun je hulp krijgen bij het opvoeden.
Lees welke soorten hulp bij opvoeden er bestaan.
Je kunt ook problemen hebben waardoor het moeilijk is om er voor je kind te zijn. Zoals zorgen over geld, relatieproblemen, psychische problemen of een ziek familielid. Of het gaat niet goed met je baby of kind. Ook hiervoor kun je terecht bij de jeugdgezondheidszorg, zij kunnen luisteren en advies geven. Als het nodig is, zullen ze passende hulp zoeken voor en met jou.
