Sta jij er als ouder alleen voor na een scheiding of nadat je partner is overleden? Of heb je bewust alleen een kind gekregen? Het is een grote verantwoordelijkheid om in je eentje voor je kind of kinderen te zorgen. Hoe kun je steun zoeken – ook praktisch en misschien financieel?
In je eentje verantwoordelijk zijn voor een kind
De meeste ouders vinden het geweldig om hun kind te zien opgroeien. Als alleenstaand ouder kun je het op je eigen manier doen en je eigen ideeën volgen in de opvoeding.
Je kunt de verantwoordelijkheid voor de verzorging en de opvoeding van je kind niet delen. Het besef dat je kind volledig afhankelijk is van jouw ouderschap en opvoeding kan emotioneel soms zwaar zijn.
Hoe kun je steun vragen als alleenstaande ouder?
Juist als je je kind alleen opvoedt, heb je andere mensen nodig zoals familie, vrienden en buren.
Het is belangrijk om met hen ideeën uit te wisselen over jouw kind, ouderschap en opvoeding. En ook over alle praktische dingen die spelen als je een kind hebt.
- Neem vooral hulp aan als mensen dit aanbieden. Durf erom te vragen als je iets nodig hebt. Even een oppas of hulp met klussen bijvoorbeeld. Of kijk of je kunt afspreken dat je bij iemand op een vast moment even je verhaal kwijt kunt. Als je dat van tevoren weet, kan dat al rust geven.
- Het kan ook fijn zijn om contact te hebben met andere alleenstaande ouders. Hoe lossen zij dingen op? Kunnen jullie elkaar helpen? Of samen met de kinderen op pad gaan?
- Als je alleenstaande moeder bent, kun je eens kijken op singlesupermom.nl. Hier staan tips die het leven als ‘single mom’ leuker maken.
Loop je vast of wordt het te zwaar? Je kunt terecht bij de Jeugdgezondheidszorg of de huisarts. Als het nodig is, kunnen zij met jou kijken welke hulp zou passen.
Hoe kun je goed voor jezelf zorgen als je er alleen voor staat?
Probeer goed voor jezelf te zorgen. Je bent een prachtige klus aan het doen als ouder, maar het vraagt ook veel van je.
Waar kun je op letten?
- Probeer genoeg rust te nemen, slaap genoeg, eet gezond en blijf bewegen.
- Een goede planning kan helpen stress te voorkomen. Als je bijvoorbeeld ‘s avonds kleding klaarlegt en tassen inpakt, voorkom je gedoe de volgende ochtend.
Misschien kun je met andere ouders afspreken om de beurt de kinderen van school of de sportclub te halen. - Doe geregeld leuke dingen met je kind, maar ook alleen. Jij bent vader of moeder maar je hebt ook je eigen behoeften. Als jij lekker in je vel zit, zal je kind zich daar ook goed bij voelen. Iets voor jezelf doen vraagt vaak meer organisatie dan wanneer je met twee ouders bent, dus alle reden om trots te zijn als het lukt.
Bespreek je volwassen onderwerpen met je kind?
Als je alleen woont met je kind of kinderen en niet werkt of weinig familie en vrienden hebt, zie je misschien weinig andere volwassenen. Je praat dan misschien met je kind over dingen die je anders met een partner zou bespreken. Wees je daarvan bewust.
- Bespreek ‘volwassen onderwerpen’ liever met familieleden of vrienden. Je kind hoeft niet al jouw belevenissen of zorgen te horen. Houd altijd rekening met de leeftijd van je kind als je met hem of haar praat.
- De meeste mensen hebben wel behoefte aan contact met anderen, dus probeer dan manieren te vinden om meer andere mensen te leren kennen en te zien.
Hoe praat je met je kind over zijn of haar andere (biologische) ouder?
- Ben je gescheiden? Hoe je omgaat met je ex is belangrijk maar ook de toon waarop je over hem of haar praat. Zeg geen nare dingen over je ex-partner, ook al ben je zelf boos of verdrietig. Maak ook geen ruzie waar je kind bij is.
Hoe kun je met je kind omgaan als je gescheiden bent?
- Als je partner en dus de vader of moeder van je kind is overleden, is het goed om verdriet te laten zien en horen. Probeer wel te voorkomen dat je kind het gevoel krijgt dat je het niet meer aankunt.
Lees meer adviezen over hoe je met je kind kunt praten over overlijden en verdriet.
- Heb je een kind dat geboren is via een spermadonor? Hoe je aan je kind vertelt dat hij of zij een donorkind is, bepaal je zelf. Het beste is niet alles in één keer te vertellen als je kind nog jong is. Vertel je kind steeds iets meer als het ouder wordt op een manier die past bij zijn of haar leeftijd. Op Fiom.nl en Donorconceptie.nl lees je uitgebreid over hoe je met je kind kunt praten over donorkind zijn.
Wil je kind meer weten over de donorvader of op zoek naar de biologische familie? Op JouwGGD.nl kan je kind vanaf 12 jaar lezen hoe dat kan.
Welke financiële tips zijn er voor alleenstaande ouders?
Alleen je kind opvoeden kan financieel lastig zijn als je ook werkt of studeert.
Afhankelijk van je situatie, heb je misschien iets aan deze tips:
- Als je een opleiding volgt, check dan of je eenoudertoeslag kunt krijgen op Duo.nl. Of lees op Belastingdienst.nl of je een kindgebonden budget kunt krijgen. Als je kind naar de opvang gaat, heb je recht op kinderopvangtoeslag.
- Als je geen werk hebt, kun je in de bijstand terechtkomen. Je bent dan ook verplicht om een baan te zoeken of een opleiding te volgen. Als je kind jonger is dan 5 jaar zijn er soms redenen dat je niet hoeft te werken en kun je misschien ‘ontheffing van de arbeidsplicht’ krijgen. Op Rijksoverheid.nl lees je meer over je rechten en plichten in de bijstand.
- Op Geldfit van Stichting NSR (Nederlandse Schuldhulproute) staat een handig overzicht van alle toeslagen waar je als alleenstaande ouder recht op hebt. Ook kunnen zij je verder helpen als je geldzorgen hebt.
Hoe krijgt jouw kind een voogd?
Als je kind alleen jou als ouder heeft, is het verstandig om iemand als voogd te vragen voor je kind. Hij of zij zorgt voor je kind als er iets met jou gebeurt. Een voogd is vaak een familielid, maar kan bijvoorbeeld ook een goede vriend(in) zijn.
Je kunt bij de notaris laten vastleggen wie de voogd is. Deze voogd is niet verplicht de voogdij op zich te nemen Deze voogd is overigens niet verplicht om de voogdij op zich te nemen mocht hij of zij dat op dat moment niet willen. De rechtbank wijst dan een ander geschikt persoon aan.
Als je geen voogd hebt benoemd, zorgt de kinderrechter ook dat iemand de zorg voor je kinderen op zich neemt. Vaak is dit een familielid of iemand anders die dicht bij het gezin stond. Is er niemand geschikt, dan komt een kind terecht in een pleeggezin.
Kijk op Rechtspraak.nl voor meer informatie over voogdij.
Krijg je een partner?
Als je een partner krijgt, heeft dit natuurlijk gevolgen voor je gezin. Neem de tijd om aan elkaar te wennen. Je kinderen komen natuurlijk op de eerste plaats. Je partner krijgt vaak de rol van stiefouder van je kind.
Heeft jouw nieuwe partner ook kinderen? Als je dan bij elkaar intrekt, ontstaat er een samengesteld gezin. Lees de tips voor als je samen een nieuw gezin vormt.
