Sommige kinderen durven niet te praten terwijl ze dat thuis wel kunnen. Verlegen zijn is normaal. Maar wanneer is het selectief mutisme?
Praat je kind weinig?
Ieder kind leert in zijn of haar eigen tempo praten. De ene peuter kletst al heel veel als hij of zij drie jaar is, de andere zegt dan nog maar af en toe een woord. Er zijn ook oudere kinderen die niet ophouden met praten en kinderen die stiller zijn.
Je kind dwingen om (meer) te praten of er beloningen voor beloven, werkt niet. En het hoeft ook niet. Geef je kind de ruimte om ergens nog niet aan toe te zijn, iets niet te willen of te durven.
De meeste kinderen zijn wel eens verlegen. In een onbekende situatie kruipt je kind misschien achter je weg. Soms is er iets anders aan de hand, je kind kan bang zijn. Soms voelt een kind zich niet veilig genoeg om zijn of haar stem te laten horen. Dit kan selectief mutisme zijn.
Wat is selectief mutisme?
Kinderen met selectief mutisme kunnen wel praten en willen dat ook. Het lijkt erop dat ze dichtklappen in bepaalde situaties of bij onbekenden. Het voelt dan niet veilig voor hen. Zelfs tegen jou kan je kind opeens niets meer zeggen, als jullie bijvoorbeeld de straat inlopen van de kinderopvang of de school.
Ging je kind al jong naar de kinderopvang? Dan heeft hij of zij daar waarschijnlijk ook gewoon leren praten. Gaat je kind daarna naar een andere groep of naar de basisschool, dan is dat een nieuwe situatie. Dan merk je misschien voor het eerst dat je kind soms niet praat. Vriendjes met wie je kind thuis wel praat, krijgen in de groep of op de sportvereniging dan geen antwoord meer.
Kinderen met selectief mutisme huilen soms ook niet als ze vallen. En omdat ze niet kunnen zeggen dat ze moeten plassen, is zindelijk worden soms ook een probleem.
Kinderen met selectief mutisme zijn vaak erg perfectionistisch. Ze willen iets vaak pas doen als ze zeker weten dat ze het goed doen. Bijvoorbeeld leren fietsen of zwemmen. Als je dit weet, maak je je misschien minder zorgen over de ontwikkeling van je kind.
Bij selectief mutisme gaat het niet durven praten niet vanzelf over.
Wat doe je als je kind niet durft te praten?
Dwing je kind niet om te praten. Misschien wil je je kind een beloning beloven als je kind de leidster of juf gedag zegt. Dat werkt niet. Het kan de angst om te praten zelfs erger maken. Vertel je kind dat je trots op hem of haar bent. En dat jullie samen proberen om het praten makkelijker te maken. Vertel leerkrachten en andere volwassenen rond je kind over het probleem. Zo kunnen zij er net als jij mee omgaan.
Zo kun je je kind helpen:
- Geef zelf het goede voorbeeld, bijvoorbeeld door iemand te feliciteren of gedag te zeggen. Je kind hoeft dat niet meteen na te doen.
- Bereid je kind voor op een nieuwe of spannende situatie: praat er samen over. Wie zijn erbij? Waar is het? Hoe ziet de ruimte eruit? Wat gebeurt er? Ga vooraf samen kijken, zonder vreemden erbij. Dat kan helpen om minder bang te zijn.
- Vertel dat je begrijpt dat het moeilijk is om te praten. En dat je trots bent dat je kind er gewoon gezellig bij is.
- Geef je kind complimenten als hij of zij kleine stapjes zet. Dat is goed voor het zelfvertrouwen. Reageer niet te overdreven, dat werkt soms juist verkeerd.
- Praat je kind op een bepaalde plek niet? Vraag af en toe of je kind naar de wc wil. Knikken of nee schudden lukt vaak wel. Zo voorkom je dat een kind in de broek plast.
- Geef je kind de kans dingen zelf op te lossen, ook zonder praten. Wil je kind bijvoorbeeld zelf een boodschap doen? Kies samen een rustige winkel uit en laat je kind bedenken wat hij of zij wil kopen. Ga mee de winkel in, maar blijf op de achtergrond. Durft je kind niet verder? Dan mag hij of zij jou om hulp vragen, maar neem het niet meteen over. Lukt het niet? Probeer het later nog een keer.
Hoe vind je hulp als je kind selectief mutisme heeft?
Blijft praten een probleem? Neem dan contact op met de Jeugdgezondheidszorg of de huisarts.
Zij kunnen je helpen je bij het vinden van goede begeleiding. Hoe eerder kinderen met selectief mutisme behandeld worden, hoe groter de kans dat het beter wordt.
Meer over selectief mutisme
- Spreektvoorzich.nl – van Stichting Behandeling Selectief Mutisme. Over het herkennen en vaststellen van selectief mutisme en de behandeling. Wil je de medewerkers van de kinderopvang van je kind meer informatie over selectief mutisme geven, wijs hen dan op deze website.
- Selectiefmutisme.nl – van stichting selectief mutisme, met o.a. activiteiten voor kinderen met selectief mutisme.
