Veel kinderen tussen de 2 en 5 jaar stotteren soms een tijdje, of hakkelen en komen niet goed uit hun woorden. Bij de meeste kinderen gaat dit vanzelf over. Wat kun je als ouder doen?
Korter of langer stotteren
Veel kinderen tussen de 2 en 5 jaar stotteren soms een tijdje. Ze herhalen woorden of delen van de zin, maken klanken langer of blijven hangen op klanken. Bij de meeste kinderen gaat deze periode vanzelf over. Sommige kinderen blijven stotteren.
Waarom praat je kind niet vloeiend?
Praten lijkt zo gemakkelijk; toch zijn hier wel honderd spraakspieren bij nodig. Als een kind leert praten, moet het bedenken wat het wil zeggen, hoe de zin moet worden en er moet een seintje van de hersenen naar de spraakspieren gaan. Peuters moeten dat allemaal nog leren.
Je kind kan bijvoorbeeld niet op een woord komen of de woorden nog niet kennen die nodig zijn om te zeggen wat hij of zij wil. Om de zin op te vullen kan je peuter woorden of woorddelen herhalen. Dit is normaal. Bij de meeste kinderen gaat dit haperen en herhalen vanzelf over.
Hoe reageert je kind zelf op het stotteren?
Als mensen reageren op de manier waarop je kind praat, merkt je kind dat het anders praat. Doordat mensen bezorgd of ongeduldig reageren, of je kind gaan verbeteren, kan er een ‘vechtreactie’ ontstaan. Misschien wil je kind het te graag goed gaan doen.
Je kind probeert dan heel erg z’n best te doen om het haperen en herhalen uit de weg te gaan. Dat merk je dan aan bijvoorbeeld klankverlengingen, hoger gaan praten, op slot gaan, bewegingen (bijv. knipperen met de ogen) of wegkijken. Je kind kan zich ook angstig gaan voelen of zich gaan schamen of boos worden. Je kind kan ‘moeilijke’ woorden gaan ontlopen of snel iets anders verzinnen. Het kan zijn dat je kind bepaalde situaties waar het moet praten uit de weg gaat; je kind wil bijvoorbeeld ergens niet meer op bezoek.
Wat kun je doen als je kind stottert?
- Als je kind stottert, probeer het dan rustig te laten uitpraten. Geef géén tips als: ‘Praat eens rustig, haal eens adem, begin eens opnieuw’. Hierdoor kan je kind het idee krijgen dat het iets niet goed doet. Dat is niet de bedoeling. Jouw kind mag gewoon lekker praten, ook al is dat met stotteren!
- Luister geduldig naar je kind en let op wát het zegt en niet op hóe je kind iets zegt (met stotteren).
- Herhaal rustig wat je denkt dat je kind zei.
- Blijf je kind aankijken. Als je bijvoorbeeld even geen tijd hebt, zeg dan dat je er later op terug zal komen.
- Onderbreek je kind niet, verbeter niet en vul je kind niet aan.
- Ga langzamer praten en wacht even met antwoorden.
- Laat elkaar uitspreken (beurt nemen).
- Probeer niet te veel vragen te stellen.
- Gebruik zelf korte zinnen en gemakkelijke woorden.
- Gebruik elke dag minstens vijf minuten om samen ontspannen praten.
- Help je peuter bij zijn taalontwikkeling door regelmatig voor te lezen, te zingen en spelletjes te doen.
- Als je kind zelf geen problemen heeft met zijn of haar manier van praten, besteed er dan verder geen aandacht aan.
- Probeer ervoor te zorgen dat je kind genoeg tijd en ruimte krijgt om zich op zijn of haar eigen manier te uiten. Misschien is het handig om je kind even weg te houden bij kinderen die de hele tijd praten. Zo voorkom je dat je kind zich overdonderd voelt en zelf niets meer durft te zeggen.
- Als je merkt dat andere volwassenen ongeduldig op het spreken van je kind reageren, vraag hen dan of ze je kind rustig de tijd willen gunnen zijn verhaal te vertellen. En of ze niet willen gaan aanvullen.
Wanneer naar de logopedist of stottertherapeut?
Als je je zorgen maakt over het stotteren van je kind kun je de SLS (SreeningsLijst Stotteren) invullen. Deze vind je op Stotteren.nl. Als je meer dan 11 punten haalt, is het slim om te overleggen met je huisarts of om contact te zoeken met een logopedist.
Een logopedist is opgeleid om stotteren te begeleiden. De logopedist kan ervoor kiezen om de hulp in te schakelen van een stottertherapeut. Een stottertherapeut heeft zich hierin gespecialiseerd.
De logopedist en stottertherapeut leggen uit hoe stotteren komt. Zij bekijken hoe ernstig het stotteren is en houden dit samen met jou en je kind in de gaten. Ook krijg je tips hoe je het beste met het stotteren om kan gaan. Soms is therapie nodig.
Meer informatie over stotteren lees je op Logopedie.nl.
